Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, Denizli’nin Sarayköy ilçesi Yeşilyurt Mahallesi’nde yer alan ve kültür varlığı niteliği taşıyan kalıntıların bulunduğu alanı I. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescilledi. 27 Mart 2025 tarihli toplantıda alınan 18285 sayılı karara göre, söz konusu alanın 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında korunması gerektiği vurgulandı.
Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile Denizli Müze Müdürlüğü tarafından hazırlanan uzman raporları doğrultusunda, 105 ada 3 ve 6 parsellerin güneyinde kayaya oyulmuş mezar ya da ritüel alanı olduğu değerlendirilen kalıntılar tespit edildi. Aynı zamanda, bölgede kaçak kazılar nedeniyle ciddi tahribat yaşandığı ve ateş yakıldığına dair bulgulara ulaşıldı. Alanda çok sayıda izinsiz kazı çukuru da belirlendi.
Tescil kararına ek olarak, alanın geçiş dönemi koruma esasları ve kullanma şartları da belirlendi. Buna göre, bölgede kesinlikle yapılaşmaya izin verilmeyecek, yalnızca bilimsel amaçlı arkeolojik kazılara müsaade edilecek. Ayrıca, yeni tarım alanlarının açılmasına izin verilmeyecek, sadece sınırlı ve mevsimlik tarımsal faaliyetlerin devam etmesine, kurulca uygun görülmesi hâlinde seracılığa olanak tanınacak.
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’nun 658 sayılı ilke kararına atıfla, alandan taş, toprak, maden gibi doğal malzemelerin alınması ve herhangi bir şekilde dolgu yapılması da yasaklandı. İlgili kurumlar tarafından yapılacak zorunlu altyapı çalışmaları ise kurul iznine tabi tutulacak.
Kurul, Yeşilyurt Nekropolü’nün 1/2000 ölçekli haritada belirlenen sınırlarla birlikte arkeolojik sit alanı olarak korunmasının, bölgenin tarihsel mirasının geleceğe taşınması açısından büyük önem taşıdığını vurguladı.
